C'est cette année à La Seyne que se tient, au centre culturel Henri-Tisot, le Forum d'Òc qui regroupe tous ceux qui, en Provence, et dans le reste de l'Occitanie, se battent pour la maintenance et la promotion de la langue d'Òc.

J'ai eu plaisir à les y accueillir, en leur transmettant le message ci-après...

« Dònas e monsurs, cars amics,

« Sigatz benvenguts a La Senha. E particuliaramènt dins lo quartier Berthe, lo mai vasta espàci de residèncis socialas dau despartamènt de Var, monte reston pauc mèns 12000 gènts.

« E es vertadieramènt un onor per nautrei de vos aculhir dins aqueste centre culturau Henri-Tisot, una dei darrièras realisaciens d'espàcis publics qu'avem fachas dins l'encastre d'un dei mai grands programas de renovança urbana de França.

« Es un renovelum qu'a consistat, despiei 2006 fin a-n-aquesta annada, en la demolicion de 862 lotjaments, qu'èron dins de torres vò de barras, e, segur, de la bastison d'autant, aquì e dins d'autreis caires et comunas d'alentorn, en la renovacion, notamènt energetica, de totei leis autreis, valènt-a-dire 2500 apartaments, e en la bastison de residèncis en acession a la proprietat, fin d'acreire la mescladissa sociala qu'avans n'i aviá quasì pas aicì.

« Fuguèron tanbèn la renovança ò la creacion d'espàcis publics, de carrièras, de vias pèr lei traspòrts colectius, de dralhas pèr lei biciclètas, per-ansin de dubrir aqueste caire populàri devers lo restant de la ciutat e la metropòla, de plaças urbanas, de jardins, d'ostaus e de luechs publics : escòlas, centres culturaus e sociò-educatius, estàdis e espàcis desportius.

« Vesetz qu'aquì – come autra-part – se pòu parlar d'urbanisma, de desvolopament sociau e economic deis caires populàris e, mai largamènt, de politica publica, en emplegant la lènga regionala.

« Es per nautreis mai que mai important, dins una comuna que seis estajans, despiei totjorn, e subretot lo mitan dau sègle 19^ènc, ambé lo desvolopamènt de la construcion navala, son venguts de totei leis endrechs de l'Euròpa e dau monde, e, bessai mai qu'en d'autrei luechs, avèm besonh, sensa estre languissós, nimai folclorics ò en replec idèntitàri, d'aguer quaucarèn de se partejar. A passat-temps, lo parlar d'aici a agut aquèu ròtle.

« Es pr'aquò qu'assajam de lo faire viure dins la vida vidanta. Segur qu'aculhissèm leis associaciens de mantenènça e de promovènça de la lenga e la cultura provençalas e occitanas dins d'ostaus comunaus, de quau nòstr'ostau dau patrimòni, onte li dònon de cors de lenga, onte li fan de creaciens de musica, de dansa ò de tiatre, e que sostenèm de temps festivaliers coma nòstrei festas calendalas ò de rescòntres musicaus, encoraus e coregrafics, organizats per d'associaciens localas dinamicas : lo Pitchòt tiatre dau Mai, lei Cigalons senhenc, e encara nòstre Cèucle occitan dau pais de Senha.

« Mai assajam tanbèn de donar a legir la lènga provençala occitana dins la ciutat e la vida quotidiana.

« I a ansin, per eissemple, cada mès, una paja en lènga d'òc dins lo magasine municipau. Nostrei mediatècas son abonadas a d'unei publicacien en escrichura mistralènca ò en grafìa classica. Avèm estalat de panèus bilengues de signaletica urbana pèr lei noms de carrièras dau vielh centre de la ciutat, aquèleis de caires de la vila, e, de segur, ais entradas de La Senha. E leis informaciens utilas de la vida vidanta son escrichas en bilèngue sur les panèus lumenós que si trobon de pertot dins tota la vila. Aurièm vògut n'en faire mai e mielh, e avèm demandat pèr aquò una pitchòta ajuda finançala au Consèu regionau, que son capolier a pasmèns desenhat despiei 2015 un vici-presidènt encargat dei tradiciens e de l'identitat regionalas, mai avèm jamai obtengut de respònsa...

« Bessai qu'aquò auriá pogut atalèntar a quauquèi joines d'aprendre a parlar lo provençau, que, malurosamènt, n'i a pus gaire encò nòstre. I a pus nimai d'ensenhamènt de la lènga d'òc despuei d'anadas dins nòstreis escòlas, colègis e licèus senhencs, mau-grat lo fach que lo Rectorat èra d'acòrdi, fa d'aquò 3 ò 4 ans, pèr donar d'òras a-n-un professor tolonènc. E ara, ambé la refòrma dau licèu, crèsi que sarà fòrça mau-eisat d'obtenir quicòm. Crèsi que faudrià luchar. E sigatz assegurats que serèm ambé vautrei se decidatz d'agir vers aquest objectiu.

« Vaquì. Tot aquò es pas grand causa, mais cresetz bèn que fasèm çò que podèm. Es bessai pr'aquò qu'avetz chausit La Senha pèr vòstra recampada dau Forum d'Òc d'aquesta Region que, nautrei, li dison ni "PACA", nimai "Sud", mai naturalamènt... Provènça. E vos gramacejam pèr vòstra fisança.

« Pòdi pas demorar ambé vosautrei, que i a une bèla vida associativa au nòstre, amb'un molon d'acampadas, monte mi dèvi d'estre. Mi desencusaratz asseguramènt.

« Mai siatz aquì au vòstre. Bòna jornada. Bònas charadissas. Bòn travalh. E gramacì, veramènt, a tótei, pèr vòstra engajamènt encarat pèr la lènga e la cultura d'aicì. »